Eka Ise: Asa

ORI ORO: ASA ISOMOLORUKO NI ILE YORUBA

Asa isomoloruko je ona ti a n gba fun omo tuntun ni oruko ti yoo maa je titi lae ni ile Yoruba

  Gbogbo ohun ti Olodumaare da saye ni o ni oruko, ibaa se ohun abemi tabi ohun ti ko ni eemi. Idi niyi ti awon agba fi n so pe, “ile la n wo ki a to so omo ni oruko”

Orisirisi oruko ti awon eniyan n so omo tuntun

1. Oruko amutorunwa
2. Oruko abiso
3. Oruko idile
4. Oruko abiku
5. Oruko inagije
6. Oriki

• Oruko Amutorunwa: Eyi ni oruko ti a n so awon omo ti o gba ona ara waye tabi ti won mu nnkan ara waye lara won ni ile Yoruba. Apeere oruko bee ni; Ibeji,Oke,Dada,Olugbodi,Ige
• Oruko Abiso: Yoruba a maa wo ile,igba,asiko,ipo ti obi wa,ibi ti a bi omo si lati fun omo tuntun ni oruko.apeere;
• Oruko ajinde– Babajide,Babatunde,Iyejide,Iyetunde,Iyabode
• Oruko asiko odun: Abiodun,Bodunde, Bodunrin
• Oruko omo ti a bi si oke okun: Tokunbo
• Oruko omo ti a bi si ona: Abiona
• Oruko Abiku: Oruko yii pin si ona meji;
• Oruko ebe:Dorojaye, Omolanbe, Matanmi, Akisatan, Duroriike
• Oruko abuku: Aja , Kilanko, Omitanloju
• Oruko idile: Omoboola, Oladoye, Oyekunle, oyekanmi, Adebiyi
• Oruko inagije: Eyi ni oruko ti eniyan n fun ara re lati buyi kun iwa omoluabi re tabi eyi ti won fun eniyan kan nitori iwa ipanle. Apeere;

Olowomojuore, Olowojebutu, Owonifaari, Ekun, dudumaadan

• Oriki: oriki je oruko miiran ti Yoriba n so omo lati fi mo orile tabi idile ti o ti jade ati lati se koriya fun omo.Apeere; Alamu, Asake, Akanni, Asunle, Adufe, Awele, Apeke

Igbelewon:

• Fun asa isomoloruko loriki
• salaye orisi oruko ti yoruba n so omo tuntun pelu apeere meji meji.

Ise asetilewa:

• ko oruko inagije marun-un pelu itumo.

EKA ISE: LITIRESO

ORI ORO: ITUPALE EWI APILEKO TI IJOBA YAN

ORI ORO: IPOLOWO OJA

Ipolowo oja ni orisirisi ona ti a n gba se aponle oja nipa kike gbajare re si etigbo awon eniyan ati lat fa won mora.

Ipolowo oja ni agunmu owo.

Iwulo ati Pataki ipolowo oja        

1. Ipolowo oja ma n je ki oja ti oloja n ta di mimo fun ogooro eniyan yala ni tosi tabi ni ona jinjin
2. O maa n je ki awon onraja ri nnkan  ra ni arowoto won
3. O maa n je ki awon onraja ni anfaani lati ye oja ti won f era wo
4. O maa n je ki oja ti ontaja n ta ki o ya ni kiakia

Orisirisi ona ipolowo oja ti abinibi

• Ipate: ni aye atijo awon oloja a maa pate oja si oja,ikorita,iwaju ile,ni ori eni,ori kanta tabi konker,ona oko.apeere irufe oja ti won maa n pate ni; ire oko bii; isu,agbado,ogede,oronbo. Bakan  naa, won a maa so eran osin mole ni ori iso lati ta
• Ikiri: Awon oloja a maar u oja le ori kiri lati ta,bee ni won a maa se aponle oja naa nipa kike gbajare si etigbo awon eniyan.apeere oja bee ni; epa atio guguru, nnkan iserun lorisirisi, eko gbigbona aso abbl
• Ohun enu: Eyi ni lilo ohun enu lati so oja di mimo fun onraja

Igbelewon:

• Kin ni ipolowo oja?
• Ko Pataki/iwulo ipolowo oja marun-un
• Salaye ona ipolowo oja abinibi.

      Ise asetilewa: Salaye ona ipolowo oja ode oni meji lekun- un rere