Categories
Yoruba

Atunyewo lori silebu ede yoruba

Ninu oro ‘baba’ ege meji ni a ni: ‘ba-ba’. Ege kookan ni o ni iro faweli ati ami ohun. Ege kookan yii ni a n pe ni silebu.

ABUDA SILEBU

(i)         Silebu le je iro faweli kan tabi iro konsonanti ati faweli. Apeere:

                                    i – ya

                                    ba – ba

                                    ko – bo

                                    e – gbon

(ii)        Iye ibi ti ohun ba ti je yo ninu oro kan ni yoo fi iye silebu ti oro naa ni han. Bi apeere:

Ife        –          Ibi meji ni ohun ti je yo           (Silebu meji)

Omuti –          Ibi meta ni ohun ti je yo          (Silebu meta)

Ikadii    –          Ibi merin ni ohun ti je yo         (Silebu merin)

IHUN SILEBU

Apa meji ni silebu pin si. Awon ni:

  • Odo silebu
  • Apaala silebu

(i)         Odo Silebu: Odo silebu ni ipin ti a maa n gbo ketekete ti a ba pe ege silebu kan. Ori re ni ami ohun n wa. Iro faweli tabi konsonanti aranmu asesilebu ‘n’ ni won le je odo silebu. Odo silebu ni a fala si nidii wonyi:

i-wa

i-gba-la

o-ro–n-bo

(ii) Apaala Silebu: Awon iro ti a ki i gbo ketekete ti a ba pe oro sita. Konsonanti inu silebu ni o maa n duro bii apaala silebu. Apaala silebu ni a fala si nidii wonyi:

i-wa

o-san

du-n-du

EYA IHUN SILEBU

(i)         Silebu Onifaweli Kan (F): Eyi le je eyo faweli kan soso. Apeere iro faweli bee ni a fala si nidii wonyi:

A ti lo

Mo ri o

Mo ka a

Gbogbo iro faweli wonyi le da duro bii silebu:

a, e, ҿ, i, o, ϙ, u,

a, e, ҿ, i, o, ϙ, u,

a, e, ҿ, i, o, ϙ, u,

(ii)        Silebu Alahunpo Konsonanti ati Faweli (KF). Apeere iru silebu bee ni wonyi:

wa, ba, bϙ, bҿ, ri, ra, mo, kϙ

gbϙn, ran, tan, rin, kun, wϙn

(iii)       Konsonanti aranmupe asesilebu (N). Apeere iru silebu bee niyi:

n lϙ

o-ro-n-bo

i-sa-n-sa

PINPIN ORO SI SILEBU

Awon oro kan wa ti won ni ju silebu kan lo ninu ihun. Awon oro bee ni a pe ni ‘oro olopo silebu’. Apeere:

(i)         Oro Onisilebu Meji

OroIpinIhunIye silebu
ҿgbonifҿikuBϙlaҾ-gboni-fҿi-kuBϙ-laf-kff-kff-kfkf-kfMejimejimejimeji

(ii)        Oro Onisilebu Meta

OroIpinIhunIye silebu
IdotiAgbadoIjangbonKansuGbangbaBanjoGendeGbolahanI-do-tia-gba-doi-jan=gbonka-n-sugba-n-gbaBa-n-joGe-n-deGbo-la-hanf-kf-kff-kf-kff-kf-kfkf-n-kfkf-n-kfkf-n-kfkf-n-kfkf-kf-kfmetametametametametametametameta

(iii)       Oro Onisilebu Merin:

OroIpinIhunIye silebu
EkunrereAlangbaOpolopoOlatunjiMofiimuAnkoolaaroe-kun-re-rea-la-n-gbao-po-lo-poO-la-tun-jiMo-fi-i-mua-n-ko-ola-a-a-rof-kf-kf-kff-kf-kf-kff-kf-kf-kff-kf-kf-kfkf-kf-f-kff-n-kf-fkf-f-f-kfMerinmerinmerinmerinmerinmerinmerin

(iv)       Oro Onisilebu Marun-un

OroIpinIhunIye silebu
AlaafiaOgunmodedehttps://googleads.g.doubleclick.net/pagead/ads?guci=2.2.0.0.2.2.0.0&client=ca-pub-1661929042807246&output=html&h=600&slotname=9757662299&adk=1680212194&adf=1184494064&pi=t.ma~as.9757662299&w=161&fwrn=4&fwrnh=100&lmt=1604141113&rafmt=1&psa=1&format=161×600&url=http%3A%2F%2Fstoplearn.com%2Fcourses%2Fsecondary-school%2Fss2-third-term-yoruba-language-senior-secondary-school%2Flessons%2Fatunyewo-lori-silebu-ede-yoruba%2F&flash=0&fwr=0&fwrattr=true&rpe=1&resp_fmts=4&wgl=1&adsid=ChEI8Jb0_AUQms_jh5KIqv7UARJFAA7JAC9YPTlo6k4sSbxSFoZZoi0SpCtmAm3jWe-114ttkkSPu6WJVj68tAcD29AGyT-CJYZU8H2abub0eM3miJsC2-2w&tt_state=W3siaXNzdWVyT3JpZ2luIjoiaHR0cHM6Ly9hZHNlcnZpY2UuZ29vZ2xlLmNvbSIsInN0YXRlIjowfSx7Imlzc3Vlck9yaWdpbiI6Imh0dHBzOi8vYXR0ZXN0YXRpb24uYW5kcm9pZC5jb20iLCJzdGF0ZSI6MH1d&dt=1604141088653&bpp=4&bdt=157&idt=74&shv=r20201029&cbv=r20190131&ptt=9&saldr=aa&abxe=1&cookie=ID%3D3b5c0a4b352ccd7b-2255262b41a60032%3AT%3D1602230088%3ART%3D1602230088%3AS%3DALNI_MaWUG7yiaaHthyGgrREyU5I0uWdRw&prev_fmts=0x0%2C1200x90_0ads_al&nras=1&correlator=6847177072245&frm=20&pv=1&ga_vid=1041518299.1604141089&ga_sid=1604141089&ga_hid=1668034932&ga_fc=0&iag=0&icsg=599886135210&dssz=59&mdo=0&mso=0&u_tz=60&u_his=9&u_java=0&u_h=768&u_w=1366&u_ah=728&u_aw=1366&u_cd=24&u_nplug=3&u_nmime=4&adx=624&ady=721&biw=1518&bih=730&scr_x=0&scr_y=0&eid=21068391%2C21065725%2C44730556%2C21067495&oid=3&psts=AGkb-H9eZboJOkgHdS9AzWTi0UgC2XzSqTGrAKePtEgo1VpY7dLwhYCXXg&pvsid=500629825073204&pem=804&ref=http%3A%2F%2Fstoplearn.com%2Fcourses%2Fsecondary-school%2Fss2-third-term-yoruba-language-senior-secondary-school%2Flessons%2Fatunyewo-lori-aroko-ajemo-isipaya%2F&rx=0&eae=0&fc=896&brdim=0%2C0%2C0%2C0%2C1366%2C0%2C1366%2C728%2C1517%2C730&vis=1&rsz=d%7C%7CaoEe%7C&abl=CA&pfx=0&fu=8320&bc=31&ifi=1&uci=a!1&fsb=1&xpc=Lu91tSEX7e&p=https%3A//stoplearn.com&dtd=24679OgedengbeAlagbalugbuAgbalajobiNigbakuugbaa-la-a-fi-ao-gun-mo-de-deo-ge-de-n-gbea-la-gba-lu-gbua-gba-la-jo-bini-gba-ku-u-gbaf-kf-f-kf-ff-kf-kf-kf-kff-kf-kf-kf-n-kff-kf-kf-kf-kff-kf-kf-kf-kfkf-kf-kf-f-kfmarun-unmarun-unmarun-unmarun-unmarun-unmarun-un

(v)        Oro Onisilebu Mefa

OroIpinIhunIye silebu
GbangbayikitaOrogodoganyinAfarajorukoAlapandedeKonsonantiBookubookuGba-n-gba-yi-ki-tao-ro-go-do-gan-yina-fa-ra-jo-ru-koa-la-pa-n-de-deko-n-so-na-n-tibo-o-ku-bo-o-kukf-n-kf-kf-kf-kff-kf-kf-kf-kf-kff-kf-kf-kf-kf-kfa-kf-kf-n-kf-kfkf-n-kf-kf-f-kfkf-f-kf-kf-f-kfMefamefamefamefamefamefa

ISE AMUTILEWA

  1. (a) Ki ni Silebu? (b) So abuda silebu meji ti o mo pelu apeere
  2. Ko apeere oro marun-un ti o ni konsonanti aranmupe asesilebu. Pin won si iye silebu.
  3. Pin awon oro wonyi si iye silebu won:

(i) Akalamagbo            (ii) Olododo                 (iii) Aworerin-in           (iv) Akikanju

(v) Osoosu                   (vi) egbeegberun         (vii) ileladewa             (viii) igbaradi

(ix) iyaloosa                 (x) Akerefinusogbon

Click here to ask a question and get an answer published in the forum. Read our disclaimer.

Get paid for every topic you create in: Shoutam.com Forum!MAKE-MONEY