Categories
Notes Yoruba Yoruba JSSCE

Eka Ise: Ede

Silebu ni ege oro ti o kere julo ti eemi le gbe jade leekan soso lai si idiwo.

Iye ami ohun ti o jeyo ninu oro  kan ni iye silebu iru oro bee.

Ihun oro orusilebu kan le je,

I               faweli nikan –(F)

ii              Apapo konsonati ati  faweli (KF)

iii             Konsonati aranmupe asesilebu (N)

Apeere faweli nikan,

Gbogbo faweli aramupe ati aramupe je ihun oro onisilebu kan            a e e I o o u

                                                                                                                         an en in on un.

Lilo won

                Mo-ra-a               (silebu kan ni “a, I, on, ati un”)

              Mo-ri-i

                Tolu mo-on

                Baba-fun-un

Apeere apapo konsonati ati faweli (KF)

Lo – KF

Je – KF

Sun – KF

Fe – KF

Gba – KF

Ta – KF

Ge – KF

Ke – KF

Ra – KF

Ran – KF

EKA ISE: ASA

AKOLE ISE: Ikini ni aarin eya Yoruba, ounje won ati bi won se n se won

Asa ikini je okan lara iwa omoluabi. o je iwa ti a gbodo ba lowo omo ti a bi, ti a ko ti o si gba eko rere dandan ni ki omokurin dobale gbalaja ki omobirin si wa lori ikunle ti won ba n ki agba.

Ikini ni aarin eya Yoruba.

Ede Ajumolo                                                Ede Adugbo                                                            Ilu

E kaa-aro                                                             Wen kaaaro                                                        Ijebu

                                                                                Nkoo Oro                                                             Ekiti

                                                                                In kuo u ro o                                                       Ilesa

                                                                                O koo ri ro                                                           Akoko

                                                                                E kaaro                                                                 Ife

Apeere miran

Alangbaa ti wo le                                              Alangbaa ti wo le                                              Oyo

                                                                                Olo do gba ti ole                                               Ijesa

                                                                                Ijon gba ti wo le                                              Ijebu

Ounje eya Yoruba

Ouje je ohunkohun ti eniyan tabi eranko n je tabi mu ti o si n sara lore.

Orisirisi awon  agbegbe ni ile Yoruba ni o ni iru ounje ti won feran.

Ondo ati Ekiti      –         Iyan

Ijebu                      –              Ikokore

Egba                      –              Laafu

Ibadan                  –              Oka/amola          abbl

Ona ti a n gba se awon ounje ni ile Yoruba

Ewa

Won a sa ewa

Won a gbe omi ka ori ina

Bi omi ba ho won a da ewa sii

Won a re alubosa sii

Bi ewa ba ti fe jinna, won a fi ata lilo epo ati iyo sii

Leyin ti o ba ti jinna, o ti di jije

Oole / moin moin

Won a bo eepo ewa kuro

Won a lo ewa pelu ata ati alubosa

Won a pon ewa sinu ewe

Won a gbe e kana

Bi o ba jina, o di jije

Akara

Won abo ewa

Won a lo ewa pelu ata

Won a gbe epo kana

Won a re alubosa si ewa lilo

Won a da ewa lilo die die sinu epo gbigba

Bi o ba din tan, o di jije

Isu sise

Won a bo eepo ara isu danu

Won a gee si wewe

Won a gbe e kana pelu omi

Won a fi iyo sii, won a si de ikoko naa

Bi o ba jina, o jije

Iyan

Won a be isu

Won a gee si wewe

Won a da isu si ori ina pleu omi ninu re

Won kii fi iyo si bi isu jije

Bi o ba jinna, won a gun ninu odo

Leyin eyi won a fi obe ti o wu won jee

Asaro

Won a be epo isu danu

Won a gee si wewe

Won a gbe omi lena

Won a da eroja bi ata, epo, eja, iyo, ede alubosa abbl sinu re

Bi omi ba ti ho, won a da isu sii

Won a roo po

Bi o ba jinna, o di jije abbl

Igbelewon:

  • Fun ounje ni oriki
  • Ko eya Yoruba merin ki o si ko ounje ti won feran ju
  • Kin ni silebu?
  • Ko ihun silebu pelu apeere meji meji

Ise asetilewa: bawo ni a se n se ekuru ati obe gbegiri nin ile yoruba

Click here to ask a question and get an answer published in the forum. Read our disclaimer.

Get paid for every topic you create in: Shoutam.com Forum!MAKE-MONEY